Η ευαισθητοποίηση για τις Διατροφικές Διαταραχές είναι πλέον σαφώς πιο επαρκής ώστε να υπάρξει μια κάποια δράση, συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο στην Ελλάδα του σήμερα το πιθανότερο είναι να ακούσουμε μύθους και παραφιλολογίες γύρω από αυτό. Πέραν της έλλειψης πληροφόρησης, συναντάς επίσης την ημιμάθεια, που οδηγεί σε λάθος αντίδραση, πρόληψη και αντιμετώπιση, αλλά και το βλέμμα “θεία από το χωριό που φτύνει στον κόρφο της , μόλις ακούσει για μια τέτοια ασθένεια”.
Ο τρόπος σκέψης ενός πάσχοντα από μια Διατροφική Διαταραχή είναι απίστευτα δύσκολο να μεταδοθεί. Δεν μιλάνε εύκολα όσοι το περνάνε, γιατί, τι να εξηγήσουν και πώς; Και θέλουν και να τα ξεχάσουν. Οι εργαζόμενοι στον τομέα της ψυχικής υγείας μιλάνε, αλλά μιλάνε με ακαδημαϊκούς όρους γιατί αυτό πρέπει να κάνουν, και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ασχολούνται με άλλα πράγματα.
Αυτή η παρακώλυση να επικοινωνήσουμε τις ψυχικές νόσους, ονομάζεται «στίγμα». Είναι ο φόβος, η δυσκολία, ο δισταγμός να μιλήσεις γι’ αυτά. Μπορεί να σε πουν τρελό, περίεργο, πως δεν έχεις τίποτα, ότι αυτά τα φαντάζεσαι, ότι είσαι για δέσιμο. Μπορούν να σου πουν τα πάντα. Πράγματα που δεν θα σου πουν αν πεις ότι πονάει το χέρι σου. Ή ότι βήχεις το βράδυ. Όλοι θα ανησυχήσουν. Όταν όμως πεις ότι σε λούζει κρύος ιδρώτας όταν αντικρίζεις ένα μπέργκερ,ότι δεν πεινάς ακόμα κι αν όλη μέρα έχεις καταναλώσει μόνο μια φρυγανιά, ότι μπορεί να κλαις όλο το βράδυ επειδή πείναγες πολύ και έφαγες μια φέτα ψωμί με τη σαλάτα σου, ελάχιστοι θα σε πάρουν από το χέρι να σε σύρουν μέχρι έναν γιατρό. Θα σου πουν “έλα μωρέ, φάε”. ‘Η “περιόρισε λίγο τις λιγούρες”, αν είσαι από εκείνους που καταφεύγουν στην υπερφαγία, όταν φορτίζονται συναισθηματικά.
Και δε βοηθάει η κοινωνία. Είναι περίεργη και κλειστή κι έχει τη δική της άποψη για το θέμα.
Πώς θα ξεθωριάσει το στίγμα, θα αναρωτηθείς εύλογα. Ίσως αν ο καθένας από εμάς ερχόταν σε επαφή με ένα τέτοιο περιστατικό, το βίωνε στο περιβάλλον του, όλες αυτές οι παραφιλολογίες και η δαιμονοποίηση να εξασθενούσαν. Καθώς όμως ίσως να μην έχεις κάποιον, σκέψου υποθετικά ότι ένας αγαπημένος σου το περνάει. Μην φρικάρεις. Αυτά λοιπόν, είναι όλα όσα θα ήθελε να γνωρίζεις για την σκέψη του:
1.Κατάλαβε πως δεν καταλαβαίνεις.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται άβολα μέσα στο ίδιο το δέρμα τους, ζώντας σε μια κοινωνία που εξιδανικεύει την λεπτότητα. Αλλά Διατροφική Διαταραχή δεν σημαίνει απλά “αισθάνομαι χοντρός και θέλω να προβώ σε μια δίαιτα”. Σημαίνει ότι εστιάζεις στα κιλά σου περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι το μόνο που μετράει, δεν μπορείς να επικεντρωθείς πουθενά αλλού. Δεν έχει σημασία πόσο βάρος χάνεις, δεν είναι ποτέ αρκετό. Σημαίνει ότι δεν βλέπεις τον εαυτό σου με τον τρόπο με τον οποίο κάποιος άλλος σε βλέπει, πως είσαι διατεθειμένος να ακολουθήσεις ακραία μέτρα για να αλλάξεις το σώμα σου, με κάθε κόστος και κάνοντας κάθε θυσία. Και η φωνή της Διατροφικής Διαταραχής ψιθυρίζει πως τίποτα από όλα αυτά δεν είναι αρρωστημένο. Οι Διατροφικές Διαταραχές σε κάνουν να βάζεις την απώλεια βάρους μπροστά από φίλους, συντρόφους, οικογένεια και υγεία . Το χειρότερο απ ‘όλα; Ακόμα κι αν συνειδητοποιείς ότι το κάνεις, αισθάνεσαι ότι δεν μπορείς να το σταματήσεις.
2. Οι διατροφικές διαταραχές είναι πολύ περισσότερο από το φαγητό και το βάρος.
Τα άτομα με Διατροφικές Διαταραχές “κυκλοφορούν” σε κάθε μορφή και μέγεθος. Το βάρος ενός ατόμου ή το τι κάνει με το φαγητό είναι ένα σύμπτωμα πολύ μεγαλύτερων ζητημάτων που συμβαίνουν στο εσωτερικό του ατόμου. Υποθέτοντας ότι οι Διατροφικές Διαταραχές αφορούν απλά το φαγητό, το βάρος και την εξωτερική εικόνα είναι σαν να υποθέτουμε ότι ο καρκίνος του πνεύμονα πρόκειται μόνο για βήχα και μπορεί να αντιμετωπιστεί απλώς με σιρόπια ή μέλι.
3. Πρέπει να το αντιμετωπίζεις καθημερινά.
Σε αντίθεση με έναν εξαρτημένο που απέχει από την ουσία της επιλογής του, ένα άτομο με Διατροφική Διαταραχή πρέπει να αντιμετωπίσει το φαγητό 3-5 φορές την ημέρα … Κάθε. Ημέρα. Κάθε μέρα μπορεί να τον γεμίσει με πολλαπλές προκλήσεις που ξυπνάνε την Διαταραχή. Μια φωτογραφία στο ίντερνετ, μια βόλτα, μια ταινία μπορούν να προκαλέσουν συνειρμούς. Τα πάντα μπορούν να είναι triggering.
4. Ακριβώς επειδή ο πάσχων νομίζει ότι είναι χοντρός, δεν σημαίνει ότι νομίζει πως είσαι χοντρός.
Ενώ οι Διατροφικές Διαταραχές κορυφώνουν τη σύγκριση με τους γύρω μας, είναι ένα τόσο ύπουλο και δυσνόητο φαινόμενο. Οσο βαθύτερα βυθίζεται κάποιος, τόσο διαστρεβλώνεται η άποψή του για την εικόνα του εαυτού του και των άλλων. Είναι σαν να υπάρχουν δύο μέτρα και σταθμά. Αυτά που ισχύουν για τον πάσχοντα στο μυαλό του, δεν αφορούν τους γύρω του, ούτε πρέπει εκείνοι να ανταποκρίνονται σε αυτά. Η Διαταραχή Σωματικής Δυσμορφίας (BDD) χαρακτηρίζεται από μια διαστρεβλωμένη άποψη που έχουν τα άτομα για την εμφάνισή τους. Με απλά λόγια, δεν βλέπεις τον εαυτό σου όπως πραγματικά είναι. Επίσης,αν νοσείς φυλακίζεσαι σε ένα απίστευτα υψηλότερο σύνολο προτύπων από ό, τι κάποιος άλλος.
5. Επειδή αυξήθηκε το βάρος, δεν σημαίνει ότι είναι “όλα καλύτερα”.
Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι πολύ περισσότερο από το φαγητό, τις θερμίδες και το βάρος. Δεν μπορεί να διαπιστωθεί εάν κάποιος είναι υγιής με βάση αποκλειστικά το μέγεθος ή το βάρος του. Πολλοί άνθρωποι που παλεύουν με τις Διατροφικές Διαταραχές κυμαίνονται ανάμεσα σε διάφορα συμπτώματα που μπορεί να επηρεάσουν ή να μην επηρεάσουν το βάρος τους. Παρ’ όλο που όλη η αποκατάσταση είναι δύσκολη (συμπεριλαμβανομένης της ζήτησης βοήθειας, της εισαγωγής νέων τροφών και ενδεχομένως της αύξησης βάρους), το πιο δύσκολο κομμάτι είναι μετά την αποκατάσταση του βάρους.
6. Πολλές συνηθισμένες δραστηριότητες που θεωρούνται εύκολες είναι εφιάλτης.
Όπως το φαγητό στα εστιατόρια. Ή τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ. Ενα πάρτυ, μια έξοδος, μια βόλτα μπροστά από βιτρίνες. Μπορεί να φαίνεσαι ήρεμος εξωτερικά, αλλά αν πάσχεις από μια διατροφική διαταραχή, είσαι πιθανότατα πολύ καλός στο να καλύπτεις τα συναισθήματά σου.
7. Παρακαλείστε να μην σχολιάζετε το φαγητό. Ποτέ.
Ειδικά όταν ο ασθενής τρώει. Μην λέτε πόσο μεγάλη είναι η όρεξη του ή πόσο εκπλήσσεστε που τρώει τόσα πολλά. Αυτό τροφοδοτεί μόνο την άρρωστη διατροφική φωνή. Όχι μόνο εφιστά την προσοχή στο φαγητό που πιθανώς προκαλεί άγχος, αλλά μπορεί επίσης να είναι εξαιρετικά triggering. Δημιουργεί πανικό το να σχολιάζετε το φαγητό, το πόσο ή το πότε. Aπλά.
8. Παρακαλείστε να μην σχολιάζετε το σχήμα ή το μέγεθος του σώματος.
Αν πείτε στον πάσχοντα “έχασες βάρος”, υπάρχει η περίπτωση να θέλει αμέσως να χάσει περισσότερο. Ή καταβάλλεται από πανικό καθώς ανησυχεί ότι έχει παραστρατήσει από την ανάρρωση χωρίς να το συνειδητοποιήσει. Αν πάλι πείτε ” φαίνεσαι υγιής” ή “πολύ καλύτερα”, το σχόλιό που κάνετε με καλή πρόθεση αλλάζει γρήγορα στο κεφάλι του και η Διαταραχή πιθανώς το μετατρέπει σε “πάχυνες υπερβολικά” ή “είσαι καλά τώρα, κόψε τη θεραπεία”. Οποιοδήποτε σχόλιο για το βάρος δεν είναι απλά χρήσιμο.
9. Μην πείτε για τη διατροφή σας.
Δεν είναι μόνο triggering, αλλά είναι επίσης ανθυγιεινό. Στη ρίζα των Διατροφικών Διαταραχών είναι η ψευδή πεποίθηση ότι η απώλεια βάρους θα βελτιώσει την υγεία και την ευτυχία. Αν έχεις μια Διατροφική Διαταραχή συγκρίνεσαι συνεχώς με άλλους. Ολα τα συναισθήματα και η ζωή έχουν αντίκτυπο στο φαγητό. Εάν ενδιαφέρεστε πραγματικά για να γίνει υγιής ο αγαπημένος σας, εκπαιδεύστε τον εαυτό σας για την υγεία. Η επιστήμη ΔΕΝ υποστηρίζει τη χρήση δίαιτας για απώλεια βάρους ή βελτίωση της υγείας.
10. Πάντα υπάρχει ο φόβος του πισωγυρίσματος στην Διατροφική Διαταραχή.
Είναι ένα παράδοξο, γιατί μπορείς να ταλαντεύεσαι μεταξύ της πλήρους άρνησης-πιστεύεις ότι δεν είσαι αρκετά λεπτός ή άρρωστος για να έχεις (ακόμη) Διατροφική Διαταραχή- και του να νιώθεις ότι όλη η σκληρή δουλειά για ανάκαμψη ίσως χαθεί καθώς βυθίζεσαι σ’ ένα μέρος όπου η Διατροφική Διαταραχή μοιάζει μεγαλύτερη από σένα. Αυτός ο φόβος υπάρχει καθημερινά, γιατί κάθε μέρα είναι ένας αγώνας.
11. Η αποκατάσταση, όπως και η ζωή, δεν είναι τέλεια.
Είναι δυσκολο για τον ασθενή να το θυμηθεί αυτό όσο δίνει τη μάχη του. Ασφαλώς θα πέσει και θα κάνει κάποια βήματα προς τα πίσω. Συνεχίστε να πιστεύετε σε εκείνον και βοηθήστε να δει τα βήματα που έχει κάνει προς τα εμπρός, ειδικά όταν δεν μπορεί να τα δει.
Εάν εσύ είσαι αυτός που πολεμά με μια διατροφική διαταραχή, εναπόκειται σε σένα να επιλέξεις την ανάκαμψη και να συνεχίσεις να επιλέγεις την ανάρρωση.
Εάν ο πάσχων είναι κάποιος αγαπημένος σας, μπορείτε να προσφέρετε υποστήριξη και να είστε εκεί γι’ αυτόν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, αλλά πρέπει εκείνος να είναι αυτός που θα κάνει τα βήματα προς τα εμπρός.
⦁ Τουλάχιστον 30 εκατομμύρια άνθρωποι όλων των ηλικιών και φύλων υποφέρουν από διαταραχή διατροφής .
⦁ Κάθε 62 λεπτά τουλάχιστον ένα άτομο πεθαίνει ως άμεσο αποτέλεσμα μιας διατροφικής διαταραχής.
⦁ Οι διατροφικές διαταραχές έχουν το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από οποιαδήποτε άλλη ψυχική ασθένεια.
Ενημερωθείτε, μιλήστε, ζητήστε υποστήριξη και μη φοβάστε.
Η τρυφεράδα θα σώσει τον κόσμο.
Γράφω γιατί αλλιώς θα σκάσω.