Holiday blues
(ή η μελαγχολία των εορτών)
Γιορτές! Αυτή η εποχή του χρόνου πάλι! Όχι, δεν το λέω με ευχαρίστηση. Ούτε με ενθουσιασμό. Ξέρεις, από το τέλος του Νοέμβρη το σκεφτόμουν. Κάθε Νοέμβρη – χρόνια τώρα: πλησιάζουν οι γιορτές.
Ναι, είμαι από εκείνους που μελαγχολούν αυτές τις μέρες. Κάποιες φορές μου μοιάζει με κατάθλιψη όμως μάλλον δεν είναι. Περισσότερο μια δυσθυμία, κάτι σαν άγχος. Δεν έχω διάθεση για τίποτα και προπάντων για κανέναν. Ένας θλιμμένος μεταξοσκώληκας μέσα στο πιο λαμπρό κουκούλι. Πρωτοχρονιά, Χριστούγεννα. Του αϊ-Γιαννιού θα γίνω πάλι πεταλούδα. Το ξέρω.
Ζηλεύω κατά βάθος τους απ’ έξω είναι η αλήθεια. Χαρές, γέλια φωνές. Τα παιδιά… Τα παιδιά τι να ξέρουν, χαίρονται. Θα μεγαλώσουν και μπορεί να μάθουν. Κι εγώ χαιρόμουν παιδί. Να πω τα κάλαντα, το δέντρο, το δώρο, κόσμος, ευχές. Μεγάλωσα και η μητέρα έλειψε. Μαζί, και κάτι που έδενε τις μέρες αυτές. Πολύτιμο σα μετάξι. Το πήρα να υφαίνω το κουκούλι μου. Κάθε χρόνο.
Αρχές Δεκέμβρη ήδη έχουν αρχίσει τα μαγαζιά οι τηλεοράσεις τα ραδιόφωνα να διαφημίζουν το πανηγυράκι τους. Α, τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης από πολύ νωρίτερα. Εικόνες χαράς, χρώματα, φώτα, χαμόγελα, οικογένειες μαζεμένες, «Αυτές τις γιορτές….» Ναι βρε εκφωνητή, ξέρω. Κάθε γιορτές πρέπει να χαίρομαι. Κάθε γιορτές πρέπει να είναι έτσι. Παράτα με.
Περνούσα έξω από μια βιτρίνα που είχε ένα μεγάλο Χριστουγεννιάτικο δέντρο από καθρέφτη. Στάθηκα να δω το υλικό – αυτοκόλλητο ήταν στο τζάμι, σαν χαρτί, δεν το είχα ξαναδεί. «Κοίτα τι βγάζουν!» αλλά μέσα του είδα και εμένα. Ακριβώς η εικόνα που είχα για αυτή την εποχή: συμμετέχει μόνο το είδωλό μου. Εγώ είμαι αλλού. Στο καθρέφτισμα, ο κόσμος πηγαινοερχόταν πίσω μου στη διάθεση των ημερών δίχως να μου δίνει σημασία κι εγώ, έχοντάς τους γυρισμένη την πλάτη, κοιτάζω την εικόνα μου. Κατάματα. Αυτή η αλήθεια κίνησε τη σκέψη. Το αριστερό μάτι αδιόρατα λιγόκλεισε.
Θα ήταν αναμενόμενο να βίωνα μια περίοδο μελαγχολίας μετά από κάποιο τραυματικό γεγονός – έναν θάνατο, μια απώλεια, οδυνηρό χωρισμό. Μέχρι δύο και τρία χρόνια θεωρείται φυσιολογικός χρόνος για τα πέντε στάδια του πένθους. Τι φταίει όμως όταν η μελαγχολία επανέρχεται σταθερά μια ορισμένη εποχή; Το μισοκλείσιμο του ματιού συνόδεψε μια ελαφριά κλίση του κεφαλιού προς τα δεξιά. Κάτσε. Μεγαλώνοντας οι προσωπικές μου συνθήκες άλλαξαν και αυτό το αποδέχομαι για εντεκάμιση μήνες το χρόνο. Αυτό το διαολεμένο δεκαπενθήμερο όμως δεν είναι κάτι που με αφήνουν να διαχειριστώ μόνος: όλες οι εικόνες γύρω μου προσπαθούν να με πείσουν ότι πρέπει να το ζω απαρέγκλιτα με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Ακόμη και οι ιστορίες για μοναχικούς ανθρώπους, αυτή την εποχή έχουν happy ending. Παραμύθια.
Διαπίστωσα ξαφνικά, ενώπιος ενωπίω, ότι η επαναλαμβανόμενη μελαγχολία του Δεκέμβρη οφείλεται στις μεγάλες προσδοκίες που μας έχουν εμφυσήσει για τις γιορτές κάποιοι άλλοι! Ότι πρέπει να φωτίζουμε και να στολίζουμε δρόμους καρδιές και σπίτια. Ότι η θλίψη, η μοναχικότητα, η αδιαφορία, αυτές τις μέρες δεν έχουν καμία θέση στη ζωή μας και οφείλουν να εξαφανιστούν. Ότι πρέπει σχεδόν αναγκαστικά να δίνουμε και να παίρνουμε ενδιαφέρον και αγάπη. Πως αυτό, και μόνο αυτό, σημαίνει γιορτή. Ενώ όλο τον υπόλοιπο χρόνο η δυστυχία, η μιζέρια, το γκρίζο, επιτρέπονται και είναι πράγματα αποδεκτά… Πόση υποκρισία!!!
Είναι ένας πήχης που τοποθετείται ψηλά για ολοένα περισσότερους ανθρώπους μέσω της προβολής συγκεκριμένων στερεοτυπικών προτύπων. Ο φόβος ότι δεν θα βιώσουμε τις γιορτές τόσο λαμπερά και ευτυχισμένα μας απωθεί από τη συμμετοχή σε αυτές. Η αντιδιαστολή με το «πώς πρέπει» να τις περάσουμε και το πώς μπορούμε, πώς αισθανόμαστε, δημιουργεί φυγή και άρνηση. Και για αυτό το «πρέπει», δεν ρωτηθήκαμε.
Κανείς μα ΚΑΝΕΙΣ δεν μπορεί ούτε να μας υποχρεώσει με το ζόρι να νιώθουμε με κάποιον συγκεκριμένο τρόπο σε κάποιον συγκεκριμένο χρόνο, αλλά ούτε και αποτελεί αδίκημα να μη συμμετέχεις στα γλέντια των άλλων. Φυσικά όμως, ούτε είναι «κατόρθωμα» το να μη συμμετέχεις! Γιατί πολλοί θεωρούν ότι με την αποχή τους δίνουν γροθιά στο κατεστημένο και χτίζουν την αντιγιορτική (?) επανάσταση. Όχι. Τίποτα δεν καταφέρνετε, απλά εξασκείτε το πιο φυσιολογικό σας δικαίωμα: πράττω όπως αισθάνομαι χωρίς να χρειάζεται να δώσω λογαριασμό σε κανέναν. Τι πιο απλό;
Αυτό το φυσιολογικό και απλό δικαίωμα λοιπόν το έχουμε όλοι. Μια μεγάλη μερίδα συνανθρώπων μας περνάει λαμπρά αυτές τις ημέρες (ή δείχνει ότι περνάει έτσι, μην ξεγελιόμαστε – ό,τι λάμπει δεν είναι πάντα χρυσός), και αυτό που μας μελαγχολεί και μας αγχώνει είναι η τάση του μιμητισμού και του ανταγωνισμού που έχουμε. «Για σκέψου το λίγο»… είπα φεύγοντας στο είδωλο του καθρέφτη καθώς το πρόσωπο και των δύο φωτίστηκε από ένα μακρύ χαμόγελο.
Διαβαίνοντας την πλατεία το τεράστιο δέντρο του δήμου ψιθύρισε «το μέγεθος της ευτυχίας δεν είναι πάντα ανάλογο με το μέγεθος του στολισμού!». «Το ξέρω» αποκρίθηκα και επιστρέφοντας σπίτι η ψυχή μου γέμισε γαλήνη βλέποντας τις λίγες κόκκινες μπαλίτσες που κρέμασα στον τοίχο καθώς έξω χιλιάδες λαμπιόνια που αναβόσβηναν ρυθμικά πίσω από κλειστά παράθυρα και ανοιχτά μπαλκόνια προσπαθούσαν να πείσουν τους γείτονες για κάτι που ούτε αντιλαμβανόμουν ούτε πλέον με ενδιέφερε.
Δεν θα πω σε κανέναν να μη γιορτάσει με την καρδιά του, εάν η καρδιά του έτσι λέει πραγματικά. Παρακαλώ, προσοχή στο πραγματικά. Θέλω να πω όμως σε όσους δεν γιορτάσουν ότι κάτι τέτοιο δεν αποτελεί ντροπή ήττα ή οποιοδήποτε δείγμα κατωτερότητας (ή ανωτερότητας) ώστε να δημιουργεί ενοχές. Έχουμε το ίδιο δικαίωμα να μη γιορτάσουμε από επιλογή, με εκείνους που επιλέγουν να γιορτάσουν. Και δεν υπάρχει κανένας λόγος αυτή η επιλογή μας να μας κάνει να νιώσουμε άσχημα ούτε για μία στιγμή μπαίνοντας σε συγκρίσεις.
Χρόνια καλά σε όλους!
Ιωάννης Κόκκινος
Γεννήθηκα στην Αθήνα και από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου γράφω, όπως οι περισσότεροι από εμάς. Αγαπώ την γραφή. Εκφράζω όλα μου τα συναισθήματα. Γράφω παντού εκτός από το σπίτι μου. Συνήθως στα Μ.Μ.Μ , σε καφετέριες, πάρκα ακόμα και καταμεσής του δρόμου. Περισσότερο γράφω στην θάλασσα με την ελευθερία που προσδίδει.
Μπάκου Ειρήνη. 27 Δεκεμβρίου 2020
Νομίζω ότι σάς αγαπώ.
Είστε μαγεία.