Πριν δύο χρονάκια νομίζω, έπαιζε παντού ένα άνευ συγκεκριμένου είδους τραγουδάκι που πήγαινε “Και θα σ’έχω σαν μωρό/κουπεπέ- κουπεπέ”. Εκτός του ότι το σιχαινόμουν, πάντα αναρωτιόμουν ποιος μπετόστοκος θα έβγαζε τέτοιο τραγούδι. Οι μεσοβδόμαδες δηλώσεις του Κουπεπέ / Πάνου Καλλίδη κατά κόσμον (που έριξα μια ιντερνετική αναζήτηση για να καταλάβω ποιος τέλος πάντων είναι), μου απέδειξαν πως το αρχικό ένστικτό μου περί στόκου ήταν ακριβές.
Το σεξιστικό του πράγματος.
Το πρώτο χαστούκι έρχεται με την απάντηση στην ερώτηση της δημοσιογράφου (;) αν μεγαλώνει διαφορετικά τον γιο από τις κόρες του. “Βέβαια. Με το γιόκα μου θα βάλω να δούμε ένα ωραίο σέξι βίντεο κλιπ, όμορφα κορίτσια που θα κουνάνε τον ποπό τους”, δήλωση ζυμωμένη με περισσή τοξική αρρενωπότητα. Η τοξική αρρενωπότητα για κάποιους σημαίνει την έγκριση της κοινωνίας για να μπορούν να επιβιώνουν – μολύνοντας άλλους – κουβαλώντας όλα τα στερεότυπα που έχουν εσωτερικεύσει (άθελά τους ή συνειδητά). Για τον Κουπεπέ Πάνο λοιπόν, ο άντρας, αν θέλει να είναι αρκετά άντρας, πρέπει να γαλουχηθεί με την ιδέα πως οι γυναίκες είναι ένας ποπός (μπόνους σεξισμός το ότι οφείλει να κουνιέται και καλά προς ευχαρίστηση του αρσενικού). Κι εδώ μπαίνουμε στην αντικειμενοποίηση των γυναικών,τη μείωσή τους και τη θέασή τους ως αντικείμενο. Οι γυναίκες για τον Κουπεπέ είναι αντικείμενα και ειδικά (και ετεροκανονικά) αντικείμενα σεξουαλικής απόλαυσης προς κατανάλωση των αντρών. Ενώ ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος έχει σκέψεις, αισθήματα, ιδέες, ανάγκες, ταλέντα, όνειρα, κ.ο.κ., το γυναικείο αντικείμενο προβάλλεται στατικό, παθητικό και πάντα διαθέσιμο. Παράλληλα βεβαίως, φρόντισε να μας ενημερώσει πως “στα κορίτσια μου δεν θα βάλω να δουν ένα αγόρι κι ένα κορίτσι να φιλιούνται και να με ρωτάνε: «Τι κάνουν αυτοί οι δύο εκεί μπαμπά;». Δεν θέλω καν να το σκέφτομαι”, δαιμονοποιώντας την σεξουαλικότητα και σφραγίζοντας τις κόρες του σε μια μικροαστική γυάλα αυτοευνουχισμού κι εθνοπατριαρχίας.
Κύριε Κουπεπέ, πρώτον, έχω πρόβλημα με τη ματσίλα. Αλλά έχω κι εγώ πάρα πολλούς φίλους στρέιτ. Πάρα πολλούς! Δεν με ενδιαφέρει η συμπεριφορά η σεξουαλική σας, είναι δικό σας θέμα. Ούτε κι αν σας αρέσει «το ωραίο φύλο» με ενδιαφέρει. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι ότι δεν μπορείς να προτείνεις αυτό το θέμα ως μεγάλο πλεονέκτημα. Είναι κάτι που το ‘χουν όλοι. Είναι ένα προνόμιο. Δηλαδή δεν μπορείς να μου ανάγεις την ετεροφυλοφιλία σε παράδειγμα προς μίμηση. Και σίγουρα δεν μπορείς να μου ανάγεις την τοξική σου αρρενωπότητα σε προτέρημα και καθολικό κανόνα!
Διπλό μπόνους η ομοφοβία
Στη συνέχεια μας ξέρασε έναν οχετό ομοφοβίας και κρίσιμων ερωτημάτων, όπως αν μπορεί να εξελιχθεί η ομοφυλοφιλία σε κάτι καλό. Ας του πει κάποιος πως ο σεξουαλικός προσανατολισμός αρχικά δεν είναι μια πειραματική διαδικασία ή ένα φαινόμενο φυσικής για να παίρνει εξέλιξη και επίσης ότι δεν είναι μια παροδική κατάσταση, μια φάση που περνά κάποιος μέχρι να επαναφερθεί στον στρέιτ δρόμο. Η θολή αντίληψή του ότι η ομοφυλοφιλία είναι «μορφή μόδας και μαγκιάς» καταδεικνύει πλήρη άγνοια. Και δεν είναι κακό να μη γνωρίζεις κάτι, κακό είναι να μιλάς γι’ αυτό λες κι έχεις ανακαλύψει τη βαρύτητα. «Αν ένας ομοφυλόφιλος εξωτερικά άντρας, μεγαλώσει ένα παιδί σαν μητέρα, το παιδί μπορεί να αποκτήσει πρόβλημα» είπε μέσες – άκρες. Τον κίνδυνο να αποκτήσουν πρόβλημα τα δικά του παιδιά από τις αναχρονιστικές μπούρδες και τις ασυναρτησίες που φαντάζομαι πως θ’ ακούν από τον πατέρα τους δεν τον έχει μάλλον αντιληφθεί.
Με μια πρόχειρη αναζήτηση στο διαδίκτυο (δεν ξέρω αν είναι χειρότερο να βγαίνουν ως πρώτα αποτελέσματα αυτά ή τα τραγούδια του) βρίσκουμε και παλαιότερες δηλώσεις όπου ο Κουπεπές φρόντισε να μας φλομώσει στο victim blaming, γιατί μάλλον δεν άντεχε να αφήσει ένα πεδίο του σεξισμού ανεξερεύνητο.
Ο σεξισμός στα χρόνια του Σκυλαδικο-Pop.
Αναμφίβολα δεν πρέπει να μας κάνουν και τόση εντύπωση οι δηλώσεις, εξάλλου η κουλτούρα του σκυλαδικοπόπ που υπηρετεί ο Κουπεπές πάντα τέτοιου είδους πρότυπα προέβαλε. Οι στίχοι ερμηνευμένοι από άντρες κυμαίνονται απ’ το “Εχω πολλή τεστοστερόνη, έχω όποιες κι όσες επιθυμώ” ως το “Με πλήγωσες γιατί είσαι σκάρτη όπως όλες, εμένα το ταλαίπωρο καλό παιδί”. Φυσικά λοιπόν και εμφιλοχωρούν σεξιστικά στερεότυπα σε αυτά τα προϊόντα καθώς, πρώτον οι γυναίκες σκιαγραφούνται ως εύκολα εντυπωσιαζόμενα όντα που τις ρίχνεις αν πληροίς επαρκώς τα χαρακτηριστικά του μάτσο άντρα και δεύτερον, οι γυναίκες ενδιαφέρονται για τα παραπάνω χαρακτηριστικά σε τέτοιο βαθμό, ώστε να φέρονται απαράδεκτα στα Καλά Παιδιά κι εξαγοραζόμενες από υλικά αγαθά ξεπουλάνε συναισθήματα και μεταμορφώνονται σε άπονες, άψυχες, κάρΧιες.
Στη συνέχεια, εντοπίζονται κι άλλες κεκαλυμμένες σεξιστικές αντιλήψεις για τις σχέσεις των φύλων. Όλα τα τραγούδια θα θυματοποιήσουν έναν από τους δύο πρωταγωνιστές, φορτώνοντάς του όποιο στερεότυπο ο δημιουργός θεωρεί πως θα νοηματοδοτήσει καλύτερα τους στίχους του. Επιπλέον και οι γυναίκες δημιουργοί κυμαίνονται στο ίδιο βεληνεκές σεξιστικών καλουπιών. Έχουμε δηλαδή και άπλετο έμφυλο σεξισμό, βάσει του πατριαρχικού στερεότυπου που θέλει τη γυναίκα πάντοτε να δένεται συναισθηματικά κι αυτόματα να αποκτά ένα ρόλο υποδεέστερο, μιας και θα ακολουθεί τις αποφάσεις του συντρόφου.
Συναντάμε ταυτόχρονα πλήθος σεξιστικών κανονικοτήτων, όπως το καλούπωμα των χαρακτηριστικών που εμπίπτουν στα δύο φύλα, με την κατασκευή συγκεκριμένων τύπων ανθρώπου- ρόλων (πχ. “Καλό Παιδί”, “Πληγωμένη Γυναίκα”, “η ΚάρΧια”, “ο Σκληρός”). Το δίπολο αδύναμο φύλο- ισχυρό φύλο εμφιλοχωρεί ακόμα και σε στίχους όπου δεν είναι εξόφθαλμο και τα χαρακτηριστικά που σύμφωνα με τις σεξιστικές αντιλήψεις δεν εμπίπτουν στο έκαστο φύλο είναι απλά εξαίρεση στον κανόνα. Μένουμε λοιπόν με την εικόνα του μάτσο άντρα ανάλογου με τα κωστοπουλικά πρότυπα και της ευαίσθητης γυναίκας,που αν και θέλει να είναι “αντράκι” δεν μπορεί τελικώς να το υποστηρίξει.
Γιατί μας ενδιαφέρει
Να ξεκαθαριστεί: Δεν μας ενδιαφέρει ο Πάνος Κουπεπές. Μα ενδιαφέρουν οι δηλώσεις των απανταχού Κουπεπέδων. Ασχολούμαστε για να μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι έτσι μεγαλώνουν τα παιδιά τους, για όσους πέφτουν από τα σύννεφα επειδή ακόμη μιλάμε για φεμινισμό και ίσα δικαιώματα ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού και φυλετικού προσδιορισμού. Γιατί αυτός ο άνθρωπος είναι γονιός και τα παιδιά του δεν θ’απολαύσουν ποτέ τη σκέψη έξω από καλούπια. Γιατί σε τέτοια σπίτι θεριεύει το μίσος κι αυτοί οι άνθρωποι σαπίζουν το μέλλον.
Εγώ πάλι, Κουπεπέ Πάνο, αν είχα παιδιά, ανεξαρτήτως φύλου, δεν θα τα άφηνα να δουν βίντεοκλιπ σου, ούτε στο mute.
Η τρυφεράδα θα σώσει τον κόσμο.
Γράφω γιατί αλλιώς θα σκάσω.