Το εκπαιδευτικό σύστημά μας καταστρέφει ανθρώπους και ταυτότητες. Τι να το κάνουμε φίλε μου ένα διψήφιο νούμερο τυπωμένο πάνω σε μια κόλλα Α4; Η εκπαίδευση είναι κάτι το αξιοθαύμαστο, αλλά καλό είναι να θυμόμαστε πότε-πότε ότι τίποτα που αξίζει να το γνωρίζεις δεν διδάσκεται.
- Το εκπαιδευτικό σύστημα παρά-μορφώνει
“Θέμα παιδείας το ένα, θέμα παιδείας το άλλο, τόσα χρόνια το ίδιο επιχείρημα. Κάποτε το θεωρούσα σαχλαμάρα. Τώρα πια επικίνδυνο. Το επικαλείσαι και ξεμπερδεύεις για να κλείσεις τη συζήτηση. Και ξέρεις γιατί; Γιατί είσαι όντως μορφωμένος. Γιατί μορφωμένος πια θα πει πειθήνιος. Να χωνεύεις τον εμετό τού παρόντος. Γιατί σου παρέχει τα προνόμια της περηφάνιας σου. Γιατί σου δημιουργεί προσδοκίες ανέλιξης για να δικαιολογείς την ύπαρξή σου. ” *
Και ποιος θεωρείται μορφωμένος τελικά; Ο καλός αποστηθιστής των σχολικών βιβλίων, που θα πάει σφαχτάρι στις Πανελλήνιες, προσκυνώντας μηχανογραφικά, τα κωλόχαρτα του θεού. Τα σχολικά εγχειρίδια τίποτα άλλο παρά φορείς της οικονομικής ανάπτυξης, αθέατα ή υπόρρητα μέσα ιδεολογικού και συμβολικού ελέγχου και μηχανισμός κοινωνικής και πολιτισμικής αναπαραγωγής. Προβάλλουν την κατάλληλη και πολιτικά ορθή αγωγή, ως μέσα μετάδοσης του εκάστοτε κρατικού μηχανισμού, αφού δυνητικά και ουσιαστικά εξυπηρετούν τα συμφέροντα μιας κοινωνικο-πολιτικής, εθνοτικής και ταξικής ομάδας μέσα από την “κατασκευή” της πραγματικότητας.
Το εκπαιδευτικό μας σύστημα,αψηφώντας τη μαθητική ψυχοσύνθεση, θέτει ως πρωταρχικό του στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση του διεθνούς οικονομικού ανταγωνισμού. Προτάσσει λοιπόν τη γρήγορη γνώση και τη γνώση της απόδοσης- επιτέλεσης, μεταλάσσοντας τα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε επιχειρήσεις γνώσης. Και όπως σε όλες τις επιχειρήσεις κάποιος πάντα κάνει κουμάντο και κάποιος είναι το γρανάζι. Στις προσόψεις του σχολείου θα μπορούσαν να κρεμαστούν οι απόλυτα περιγραφικές ταμπέλες: Παραγωγή Χρήσιμων Εξαρτημάτων. Η νοοτροπία αυτή εμφιλοχωρεί, από ένα σημείο και μετά, στη συνείδηση του μαθητή, ο οποίος δεν μπορεί να λειτουργήσει, να ζήσει έξω από τη συστημική Μηχανή, είναι εξαρτημένος. Τα χρήσιμα εξαρτήματα γερνούν πριν προλάβουν να επαναστατήσουν, τα χρήσιμα εξαρτήματα γίνονται άχρηστα υποκείμενα.
Το περιεχόμενο και οι κατευθύνσεις της εκπαίδευσης ελέγχονται καθοριστικά από τις σχέσεις που διαμορφώνονται μεταξύ των αριθμών και της πολιτικής, της αγοράς και της κοινωνίας. Ο εκπαιδευτικός θεσμός συνίσταται σε μια άνιση μάχη με τις νεοφιλελεύθερες θεωρήσεις για το ανθρώπινο κεφάλαιο και την οικονομική αναπαραγωγή.
- Η επισφαλής κι αναλώσιμη κοινωνία
Ο ηγεμονισμός της Αγοράς δε συνοδεύεται απλώς από την αύξηση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Η Αγορά λειτουργεί σε βάρος της πολιτικής, επιδιώκει την έκπτωση του δημόσιου χώρου και λόγου. Αν πολίτης σημαίνει δικαίωμα για δικαιώματα τότε η έννοια, στο πλαίσιο της κηδεμονίας της αγοράς, αλλοιώνεται και η εκπαίδευση γίνεται δικαίωμα Αγοράς, που έχει νόημα μόνο όταν ο αγοραίος πολίτης μπορεί να την αγοράσει. Ωστόσο η τραγωδία των πολιτών της Κοινωνίας της Αγοράς δεν αφορά μόνο στην εμπορευματοποίηση της γνώσης, αλλά και στην εμπορευματοποίηση των ίδιων.
Η εργαλειακή, τεχνοκρατική και οικονομική αντίληψη για τη μεταφορά του νεοφιλελέυθερου παραδείγματος στο χώρο της εκπαίδευσης φέρνει αβεβαιότητα και αναλωσιμότητα. Η εκπαίδευση δηλαδή, καθίσταται ένας αβέβαιος θεσμός· οι απόφοιτοι ως εργαζόμενοι είναι επισφαλείς, ως πολίτες είναι αναλώσιμοι.
Στον πολιτισμένο κόσμο, αυτόν που μας παρουσιάζουν ως τον καλύτερο δυνατό, το σημαντικό είναι να είσαι χρήσιμος, να καταναλώνεις, να υπακούς, να είσαι παραγωγικός, όχι δημιουργικός. Όλα αυτά σ’ έναν αγώνα γενικευμένης μηχανοποίησης της σκέψης, κατά τον οποίο όχι απλά σημαδεύουν τα μυαλά, αλλά τα κάνουν κιμά με απόλυτη επιτυχία.
Σε αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα, καλύτερα να μείνουμε μεταξεταστέοι.
*εξαιρετικότατο "Γαμώ τις Πανελλήνιες" του Σαμσών Ρακα.
Η τρυφεράδα θα σώσει τον κόσμο.
Γράφω γιατί αλλιώς θα σκάσω.