Αν και η μόδα θεωρείται από πολλούς μορφή τέχνης, η αντίστοιχη βιομηχανία είναι προβληματική. Οχι μόνο αποτελεί μια από τις τέσσερις πιο ρυπαντικές βιομηχανίες, αλλά διατρέχεται από ηθικά προβλήματα που εγείρονται αναφορικά με το πώς οι εταιρείες αντιμετωπίζουν το εργατικό τους δυναμικό, τους μισθούς, την ανασφάλιστη εργασία, αλλά και ζητήματα κοινωνικά όπως η προώθηση προτύπων ρατσισμού, χοντροφοβίας ή μισογυνισμού.
Για την ώρα ας εστιάσουμε στα φεμινιστικά Tshirt, σε μπλουζάκια δηλαδή που φέρουν μια στάμπα με φεμινιστικό μήνυμα, κι εμείς σαν καλοί καταναλωτές τα αγοράζουμε νομίζοντας πως έτσι όντως κουβαλάμε πάνω μας την επαναστατικότητα. Η ακμή της δημοφιλίας τους έλαβε χώρα το 2007, όταν ο οίκος Dior λάνσαρε το 710 δολαρίων “We should all be feminists” μπλουζάκι. Πολλά πρόσωπα της επικαιρότητας ακολούθησαν το trend κι έτσι οι fast fashion εταιρείες, αρπάζοντας την ευκαιρία για κέρδος, έσπευσαν να το ανάγουν σε τάση και να το πουλήσουν στην ευρεία μάζα των καταναλωτών.
Υπάρχει μια τεράστια ειρωνεία πίσω από αυτό το παζάρι και μια ακόμη μεγαλύτερη υποκρισία. Αν ελέγξουμε πώς στήνεται η παραγωγή των fast fashion ρούχων, συνειδητοποιούμε ότι υπάρχει μια υπερμεγέθης εκμετάλλευση, κατά κύριο λόγο εναντίον γυναικών, καθώς τα γυναικεία χέρια αποτελούν την πλειονότητα των εργατικών χεριών στα εργοστάσια ρούχων. Οι συνθήκες στα περισσότερα από αυτά θυμίζουν κάτεργο.
Ρίχνοντας μια ματιά στη ετικέτα ενός fast fashion ρούχου διακρίνουμε συνήθως ένα made in Bangladesh/ Cambodia/ India, χώρες δηλαδή που προσφέρουν φθηνά εργατικά χέρια κι όπου οι διεκδικήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα οργιάζουν, ενώ μια πολύ μικρή μερίδα εργαζομένων έχουν εξασφαλίσει ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Εργασιακά καθεστώτα όπου αν οι εργάτες προβούν σε διαμαρτυρίες κι απεργίες, απολύονται. Αν προκύψει μια εγκυμοσύνη, απολύονται. Αν με οποιονδήποτε τρόπο προσπαθήσουν να συσπειρωθούν προς προστασία των δικαιωμάτων τους και να παλέψουν για τη βελτίωση της εργασιακής τους κατάστασης, απολύονται.
Τα φεμινιστικά Tshirts μιας Fast fashion μάρκας ρούχων έχουν κόστος παραγωγής 12$ και πωλούνται στα 72$. Οι εργάτριες πίσω από την παραγωγή αυτή δεν αγνοούν την ειρωνεία που χαρακτηρίζει αυτή τη μόδα. Πώς γίνεται ένα τέτοιο μπλουζάκι να θεωρείται σύμβολο φεμινισμού, όταν εκείνες δεν βλέπουν τον εαυτό τους να απολαμβάνει το φεμινισμό αλλά αυτοχαρακτηρίζονται ως παγιδευμένες;
Η κατάσταση και οι συνθήκες δεν θα αλλάξουν αν εμείς ως καταναλωτές εξακολουθούμε να στηρίζουμε τις fast fashion μεγαλοεταιρίες και δεν μποικοτάρουμε τα προϊόντα τους. Δεν υφίσταται fast fashion χωρίς την ανθρώπινη εκμετάλλευση, τούτα τα δύο είναι αλληλένδετα κι αναπόσπαστα. Μιλάμε βεβαίως για παντελή κοροϊδία όταν πολυεθνικές δισεκατομμμυρίων εξευτελίζουν ανθρωπιστικά κινήματα γεμάτα κοινωνικό νόημα, μετατρέποντάς τα σε διαφημιστικό μέσο, κέρδος και κεφάλαιο. Πουλώντας σου τη φεμινιστική στάμπα τους, σου πουλάνε το ακριβώς αντίθετο του φεμινισμού. Εχουμε, λόγω άγνοιας, επιτρέψει στις μεγαλοεταιρίες να ποδοπατούν τους εργαζομένους τους; Ναι. Αλλά δεν μπορούμε να θυμώσουμε με την άγνοια, μόνο να την αποτινάξουμε. Μπορούμε όμως να οργιστούμε με το γεγονός ότι οι εταιρείες αυτές έχοντας πλήρη επίγνωση της εκμετάλλευσης που υφίσταται το εργατικό τους δυναμικό, ταυτόχρονα εκμεταλλεύονται και τον καταναλωτή πουλώντας προϊόντα που αυτόματα αντιτίθενται στο μήνυμα που φέρουν.Πουλάνε την συναίσθηση στους ανθρώπους, σε μια μεταλλαγμένη όμως μορφή της, σαν μια κατασκευή του μάρκετινγκ που ρουφάει περισσότερο χρήμα.
Όχι, αυτή η επαναστατικότητα δεν είναι στη μόδα, είναι πολυφορεμένη.
Η τρυφεράδα θα σώσει τον κόσμο.
Γράφω γιατί αλλιώς θα σκάσω.