Δεν ήταν μια εύκολη εβδομάδα. Στον απόηχο των νέων γυναικοκτονιών, πάλι δεν μπορούμε να κοιμηθούμε ανέφελα. Στα αυτιά μας έφτασαν όσα συνέβησαν με το υλικό που παραβιαστικά δημοσίευσε ο Στάθης Παναγιωτόπουλος. Ήρθαν πάλι τα γεγονότα να μας προλάβουν, να μας οργίσουν, να μας απογοητεύσουν, καταδεικνύοντάς μας πως παρά τη σημαντικότατη πρόοδο στην αντίδρασή μας, ακόμα έχουμε δρόμο ώσπου να αποτινάξουμε τον ζυγό της πατριαρχίας από τους ώμους μας. Η συζήτηση για το λεγόμενο revenge porn άνοιξε δημόσια και μαζικά, αυτή τη φορά, ελλοχεύει ωστόσο ο κίνδυνος να κλειδωθεί και πάλι στο χρονοντούλαπο. Μέχρι ξανά να μας χαστουκίσει ένα μελλοντικό παρεμφερές περιστατικό. Σίγουρη εξέλιξη, αν δεν εντρυφήσουμε στη ρίζα του φαινομένου και δεν το εξετάσουμε βαθύτερα.
Ορισμοί, διασαφηνίσεις κι άκρατη πατριαρχία.
O όρος “Εκδικητική Πορνογραφία” ίσως προκαλέσει κάποια σύγχυση καθώς ορισμένες συμπεριφορές τέτοιου είδους ενδέχεται να μην ενέχουν τον ρόλο της εκδίκησης. Ας προτιμήσουμε λοιπόν τον όρο “Μη Συναινετική Πορνογραφία “ (Non consesual porn – NCP), ο οποίος εμπεριέχει και το revenge porn. Βέβαια, αυτό το παιχνίδι με τις λέξεις δεν αλλάζει την ουσία: Μιλάμε για έναν από τους πολλούς τύπους σεξουαλικής κακοποίησης που βασίζεται στην τεχνολογία και διευκολύνεται από την τεχνολογία (Henry et al., 2017)
Ως Μη Συναινετική Πορνογραφία ορίζεται η δημοσίευση σεξουαλικού ή πορνογραφικού υλικού ατόμων χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει υλικό που καταγράφηκε χωρίς συναίνεση ή με συναίνεση, αλλά αργότερα διανεμήθηκε χωρίς τη συγκατάθεση όλων όσων περιλαμβάνονται σε αυτό. Δεν σχετίζεται δηλαδή η παραβιαστική συμπεριφορά με το αν το θύμα έχει συμφωνήσει στην καταγραφή ή όχι του υλικού. Η μη ενεκριμένη δημοσίευσή του είναι εξίσου παραβατική. . Το Μη Συναινετικό Πορνό δεν περιλαμβάνει εμπορική πορνογραφία, αν και πλείστοι εμπορικοί και ερασιτεχνικοί ιστότοποι έχουν επωφεληθεί από σεξουαλικές εικόνες που δεν διαδίδονται συναινετικά (Fletcher, 2014).
Τα θύματα του Μη Συναινετικού Πορνό βιώνουν σοβαρές κοινωνικές, ψυχολογικές και συναισθηματικές επιπτώσεις τόσο από τη μη συναινετική έκθεση του
σώματός τους σε ένα ευρύ ανεπιθύμητο κοινό, όσο και από το πώς καλούνται μελλοντικά να διαχειριστούν μελλοντικά την κακοποίηση τους. (Chiarini, 2013; Hegarty, 2019; Jacobs, 2013). Έρευνα που έγινε με θύματα NCP δείχνει ότι αντιμετωπίζουν μια σειρά αρνητικών ψυχολογικών συνεπειών, λόγω της θυματοποίησής τους, συμπεριλαμβανομένου του άγχους, της κατάθλιψης και της διαταραχής μετατραυματικού στρες. Το θύμα βιώνει, σύμφωνα με τους ειδικούς ψυχικής υγείας, παρενέργειες βιασμού.
Ειναι η πατριαρχία, ηλίθιε!
Η Εκδικητική Πορνογραφία δεν είναι ένα περιστατικό μεμονωμένο. Αποτελεί μία έκφανση ενός ιστού, τον οποίο υφαίνει το νήμα της πατριαρχίας. Ζυμωμένη η συνείδηση του θύτη με την κουλτούρα του βιασμού, δεν τον αποτρέπει από μια πράξη εγκληματική. Ο θύτης βλάπτει με απόλυτη συνειδητότητα. Κι εδώ πεθάνανε οι δικαιολογίες πλυντηρίου “ ήταν η κακιά στιγμή”, “έγινε πάνω στην ένταση”, “ είχε θολώσει” κ.τ.τ. . Αυτή η κακοποιητική συμπεριφορά βρίσκει δρόμο να περάσει, αφού φρόντισε γι’ αυτό η βαθιά ριζωμένη πατριαρχική μας νοοτροπία. Η αντικειμενοποίηση του γυναικείου σώματος κι η αντιμετώπισή του ως τρόπαιο, ως τρόπο ηδονής, ως μέσο εκσπερμάτωσης μπροστά από μία οθόνη. Όποιο κι αν είναι το κίνητρο, σίγουρα έχει σεξιστικές καταβολές: είτε την διαπόμπευση, ταπείνωση και ισοπέδωση της όποιας θηλυκότητας, είτε προβολή του άνδρα- θύτη ως δυνατό μάγκα επιβήτορα, όπως βέβαια η τοξική αρρενωπότητα προστάζει.
Το victim blaming σαφέστατα παίζει το ρόλο του, πλάθοντας μια αίσθηση ασφάλειας στον κακοποιητή, ώστε από αυτή την κίβδηλη θέση υπεροχής δεν διστάζει να καταστρατηγήσει την προσωπική ελευθερία του άλλου ατόμου.
Κάθε φορά, μαζεύουμε τα σπασμένα ρίχνοντας μερίδιο ευθύνης και στο θύμα για τα θραύσματα, χωρις να θέλουμε να καταλάβουμε πως για να μην έχουμε σπασμένα, πρέπει κάποιοι να σταματήσουν να σπάνε.
Οι Αρβύλα και η δημόσια συζήτηση
Όσον αφορά τους Ραδιο Αρβύλα, έχει ανοίξει μία τεράστια συζήτηση στα MME και στα social media για το αν η υπόλοιπη ομάδα είναι συνένοχη με τη σιωπή της. Kαταλαβαίνω πως τον κόσμο αφορά αυτή η διευθέτηση, ώστε να ξεκαθαρίσει αν χρειάζεται να αποδώσει περεταίρω ευθύνες, αλλά το νόημα είναι να εστιάσουμε αποκλειστικά στα πρόσωπα, ώστε να τους κάνουμε cancel; Χρειάζεται να ασχοληθούμε με το ζήτημα ως κοινωνική παθογένεια. Η προσωποπαγής ανάλυση στερεί από την κοινωνική επιδιόρθωση αυτής της παθογένειας και πάλι θέτει στο κέντρο της συζήτησης τους άντρες, ενώ στα media αρχίζει να παίρνει μία κίτρινη χροιά και ένα στυλ τηλεοπτικής κόντρας. Ο Παναγιωτόπουλος, έδειξε το ποιόν του τόσο με την παραβιαστική ενέργειά του, όσο και με την άθλια συγγνώμη του. “Απερισκεψία”, “ατόπημα”, δακρύβρεχτες δηλώσεις μεταμέλειας, σε μια γελοία απολογία. Κι ο θύτης να εμμένει πως είναι το καλό παιδί, παρά το χρονικό των ειδεχθών πράξεών του. Γνωστά, κλασικά πατριαρχικά παιχνιδάκια. Τα ξέρουμε πια.
Οντως ροζ;
Σιχαίνομαι τον ειδησεογραφικό τίτλο “ΡΟΖ ΒΙΝΤΕΟ”. Με αυτόν τον πιασάρικο τίτλο, μετατοπίζεται η ευθύνη, αμβλύνεται η χυδαιότητα. Και χιλιάδες χρήστες του διαδικτύου δεν κωλύονται να τον πληκτρολογήσουν στη μηχανή αναζήτησής τους. Δεν τίθεται θέμα που θα παρακολουθήσουν κάτι μη συναινετικό. Η κουλτούρα του βιασμού εξάλλου μας πιπίλισε τόσα χρόνια πως ένεκα του οργασμού μας, όλα επιτρέπονται. Κι όλοι μπλεκόμαστε έτσι σε μια αφανή συνενοχή.
“ΡΟΖ ΒΙΝΤΕΟ”… Δεν υπάρχει τίποτα “ροζ” στην πραγματικότητα του υλικού αυτού. Τίποτα χαδιάρικο, τίποτα γλυκό, τίποτα πονηρά ναζιάρικο. Υπάρχει τραύμα, ανδρικό προνόμιο, κατάχρηση πλεονεκτημάτων, σκατοψυχιά, ενοχικότητα, κλάματα, απελπισία, ορισμένες φορές αυτοκτονία, πάντα κατακραυγή. Και ντροπή. Μπόλικη ντροπή. Για το θύμα πάντα, όχι για τον κακοποιητή. Εκείνος ίσως κοιμάται με καθαρή συνείδηση πως μια χαρά ανταπεξήλθε στο μάτσο πρότυπο για ακόμα μία φορά. Το σεξ δεν έχει τίποτα ενοχοποιητικό. Το σώμα δεν έχει τίποτα ντροπιαστικό. Η σεξουαλικότητα τίποτα το βρώμικο.
Κι όλη η παραπάνω ανάλυση, ίσως είναι και λίγο περιττή. Στο κάτω- κάτω, ανεξαρτήτως συνθηκών, κινήτρων, ταυτότητας εμπλεκόμενων, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: Κάποιο@ νιώθει κατεστραμμένος, ποδοπατημένος, ρεζιλεμένος, παραβιασμένος. Κι αυτό γιατί, από μικροί, όποτε χτυπούσαμε σε ένα έπιπλο, οι γύρω μας κάνανε “Ντα” το έπιπλο.
Καμία απόχρωση του ροζ δεν βλέπω στα μη συναινετικά ροζ βίντεο. Μόνο μαύρο, μόνο μαύρο υπάρχει στον πάτο της πατριαρχίας.
Η τρυφεράδα θα σώσει τον κόσμο.
Γράφω γιατί αλλιώς θα σκάσω.