Άνθρωποι σε δεσμούς , με σκοπό να παράγουν απογόνους, με φόβο μη μείνουν μόνοι, ζευγαρωμένοι για μια ζωή, μέχρι να τους χωρίσει ο θάνατος.
Σεξιστική και προς τα δύο φύλα αλλά και ετεροκανονιστική, αυτή η υπερβολική μανία με τις Σοβαρές Σχέσεις™ * και το Γάμο, χρησιμοποιείται συστηματικά για να απαξιώσει τους single ανθρώπους, σκιαγραφώντας τους ως ανίκανους συντρόφους, παθητικούς, δύστροπους ή εκνευριστικά επιλεκτικούς.
Οι Σοβαρές Σχέσεις™ δεν είναι κάτι που μας αφορά όλους καθολικά κι απαραίτητα. Ωστόσο η αναγγελία τους ως θεμελιώδες μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας οδηγεί στην σύναψη ερωτικοσεξουαλικών σχέσεων προσανατολισμένων στις κοινωνικές προσδοκίες και τα κοινωνικά επιτρέπεται. Είναι επιτακτική ανάγκη να καταλάβουμε ότι οι ερωτικές εμπειρίες και τα “θέλω”, δεν είναι κοινά για όλους, ούτε το ίδιο σημαντικά καθώς και ότι όλοι οι προσανατολισμοί είναι έγκυροι.
Για τους περισσότερους μια σχέση αποτελεί απαραίτητο κομμάτι της ζωής και αυτό είναι προφανώς εντάξει. Μα για άλλους είναι μια ανοίκεια και ενίοτε αδύνατη έννοια. Υπάρχουν άνθρωποι που οι σχέσεις τους είναι τοξικές, τραυματικές ή τους προκαλούν ανησυχίες. Και λόγω της επιβολής του “αν δεν έχεις σχέση, κάτι πάει λάθος”, πολλοί τα υπομένουν όλα αυτά.
Η Elizabeth Blake εισήγαγε τον όρο Amatonormativity ** ( από τις λέξεις amo = αγαπώ στα λατινικά και normative= κανονιστικός) για να περιγράψει την ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι όλοι είναι καλύτερα σε μια μακροχρόνια, αποκλειστική σχέση και όλοι αναζητούν μια τέτοια. Η κουλτούρα του Αmatonormativity θέτει λοιπόν τις ερωτικοσεξουαλικές σχέσεις ως εγγενώς ανώτερες απ’ αυτές που δεν περιέχουν το σεξουαλικό στοιχείο. Ως μια ετεροκανονιστική έννοια, κρύβει πίσω της μύθους όπως “ένας άνδρας και μια γυναίκα δεν μπορούν ποτέ να είναι μόνο φίλοι”, διότι υποθέτει πως η σεξουαλική έλξη προηγείται οπoιασδήποτε άλλης ανθρώπινης χημείας.
Είναι επίσης ρίζα της γνώμης ότι το να βγαίνεις με κάποιον, αν δεν υπάρχει μελλοντική προοπτική εξέλιξης σε επίσημο και σοβαρό δεσμό, αποτελεί ξεκάθαρο χάσιμο χρόνου. Ενώ, αν δεν υπάρχει κάτι στον ορίζοντα της ερωτικής σου ζωής, λαμβάνεις συμβουλές από παντού για το πώς να τ’ αλλάξεις (λες και απαιτείται διόρθωση), μαζί με γερές δόσεις καζούρας.
Επικρίνουμε συντρόφους που δεν εμπίπτουν στην πολιτική αξιοπρεπείας μας. Με την απειλή του “κανείς δε θα θέλει να βγει μαζί σου” ή από την άλλη πλευρά του “κανείς δε θα σε δει σοβαρά” αστυνομεύουμε τη συναισθηματικότητα και τη σεξουαλική έκφραση.
Η αντίληψη της Amatornomativity όχι μόνο μας λέει πως είμαστε λιγότερο πολύτιμοι, παραγωγικοί κι ευτυχισμένοι χωρίς μια Σοβαρή Σχέση™ , αλλά είμαστε και ατελείς. Γεννιόμαστε ως το μισό που πρέπει να βρει το άλλο μισό του για να ολοκληρωθεί, ενώ στην πραγματικότητα, εναπόκειται αποκλειστικά σε εμάς τους ίδιους να επιτύχουμε την αυτοεκπλήρωσή μας.
Το πρόβλημα διογκώνεται αν σκεφτούμε πως με βάση την Αmatonormativity έχουν αναπτυχθεί όλες οι σύγχρονες “θεωρίες” μας περί γκομενικών ζητημάτων. Επιδερμικές, κούφιες σχέσεις, με απλά την ταμπέλα της συντροφικότητας, τη μάσκα του σοβαρού δεσμού, εξευτελίζουν τον έρωτα, τον καταντούν κοινωνική υποχρέωση και δικλείδα ασφαλείας. Παράλληλα, όποια γνωριμία δεν πληρεί τα κριτήρια ώστε να αξιολογηθεί “Σοβαρή Σχέση” είναι καταδικασμένη να υποστεί σκατοσυμπεριφορές, είτε γιατί το άτομο έχει μπουχτίσει από τα “πρέπει” των σοβαρών δεσμών, είτε γιατί “έλα μωρέ, δε χρειάζεται, αφού δεν υπάρχουν προοπτικές”. Λες κι ο σεβασμός ή η τρυφερότητα είναι προαιρετικά συστατικά ενός σεξουαλικού δεσίματος. Τέλος, αποκλείουμε εμπειρίες και συναισθήματα, απορρίπτωντας ότι δεν ταιριάζει στα στεγανά μιας πλασματικής θεοποιημένης εικόνας της Μίας και Μοναδικής Αγάπης που έχουμε κατασκευάσει στο κεφάλι μας. Ψάχνουμε το ιδανικό, προσπερνάμε το ανθρώπινο, επειδή ποτέ δεν είναι ιδανικό.
Καταλήγουμε να αισθανόμαστε ανασφάλεια, ντροπή, πνίξιμο από τα πρότυπα και τα ασφυκτικά στάνταρς. Και οι σεξιστικές απόψεις προς τα δύο φύλα όλο και πληθαίνουν. Κι εμείς μαθαίνουμε να κατατάσσουμε τις σχέσεις σε πετυχημένες και αποτυχημένες ξεχνώντας να τις βιώσουμε αληθινά.
Δεν καταδικάζω το γάμο ή τη μονογαμία. Μέμφομαι τις αντιλήψεις της Αmatomormativity καθώς δημιουργεί τα φόντα για την κουλτούρα της συγκαταβατικότητας, μη αφήνοντας περιθώρια για ειλικρινή συγκατάθεση. Διαστρεβλώνει πλήρως τον έρωτα και χαρακτηρίζει ποιοτικά μια σχέση ανάλογα με την αξιολόγησή της από τρίτους.
*Ως Σοβαρές Σχέσεις™ , θα ορίσουμε στο κείμενο κάπως γελοιογραφικά τις ερωτικοσεξουαλικές εκείνες σχέσεις που όχι παίρνονται σοβαρά από τους ανθρώπους λόγω πανέμορφης ερωτίλας, αλλά επειδή καλύπτουν κοινωνικά στάνταρς και παρέχουν απλά την άνεση μιας συμβιβαστικής ασφάλειας. Τις σχέσεις που θεωρούνται από την κοινωνία αποδεκτές, τρόπος εξασφάλισης, με προοπτική, που προβαίνουμε σε αυτές μόνο για να μην αρχίσουμε να αγοράζουμε γάτες και να μιλάμε μόνοι μας με την τηλεόραση. Αυτές οι ” Σοβαρές Σχέσεις”, προφανώς και δεν είναι οι αληθινά σημαντικές σχέσεις που σε τρελαίνουν και σε παρασέρνουν.
**O όρος δεν έχει ακριβή μετάφραση στα ελληνικά αλλά περιγράφει εν συντομία την υπόθεση ότι όλα τα ανθρώπινα όντα επιδιώκουν την αγάπη ή το ρομαντισμό, ειδικά μέσω μιας μονογαμικής και μακροχρόνιας σχέσης. Αναλυτικότερα, συνοψίζει την πεποίθηση ότι ο γάμος και η συντροφική ρομαντική αγάπη είναι ένας οικουμενικός στόχος. Πως μια αποκλειστική, ερωτική σχέση είναι η μόνη φυσιολογική για τον άνθρωπο, δεδομένου ότι είναι ένας γενικά κοινός στόχος και ότι μια τέτοια σχέση είναι κανονιστική, ότι οι πλέον πολύτιμες σχέσεις πρέπει να είναι συζυγικές ή ερωτικές υποβαθμίζουν τις φιλίες και άλλες σχέσεις φροντίδας
Η τρυφεράδα θα σώσει τον κόσμο.
Γράφω γιατί αλλιώς θα σκάσω.